Na temat treningu wytrzymałości istnieje wiele niewiadomych, szczególnie jeśli chodzi o trening w najmłodszych grupach wiekowych. Z jednej strony powstają publikacja, które trafiają do szerokiego grona trenerów w Polsce, mówiące że dzieci świetnie adaptują się do treningu o charakterze beztlenowym. Z drugiej strony jeden z najbardziej znanych doktorów fizjologii w Polsce, regularnie pisze na temat przewagi treningu tlenowego i definiuje go jako podstawę w osiąganiu progresu oraz zachowania zdrowia nie tylko przez dzieci, ale też dorosłych. Trochę mnie ten temat nurtował i postanowiłem poszperać w badaniach, których rezultaty (jak mi starczy czasu) postaram się publikować co jakiś czas na blogu. Badań jest całe mnóstwo, ale ich najczęstszym minusem jest to, że najczęściej dotyczą osób nieuprawiających regularnie sportu. Do rąk wpadło mi jedno badanie dotyczące 10-letnich piłkarzy nożnych i jego rezultat przytoczę we wpisie.
Na potrzeby tego wpisu, terminem dzieci określane są osoby przed okresem pokwitania – przed 12 rokiem życia. Nie zagłębiając się w fizjologiczne szczegóły i bardzo mocno upraszczając – trening o charakterze beztlenowym to trening o bardzo wysokiej intensywności, według różnych źródeł próg przemian beztlenowych kształtuje się powyżej 80%-85% maksymalnej częstotliwości skurczów serca (HRmax). Trening o charakterze tlenowym to trening w niższych intensywnościach. (mocne uproszczenie)
Badanie:
Celem badania było zbadania wpływu treningu o wysokiej intensywności na VO2max (maksymalny pobór tlenu mierzony w ml x kg x min) 10 letnich zawodników piłki nożnej, trenujących 2 razy w tygodniu. Aby monitorować postęp zawodników na początku zbadano ich VO2max. Aby mierzyć intensywność wysiłku w trakci testu VO2max zbadano również ich HRmax.
Badanie trwało 5 tygodni. Dodatkowo testowano, czy 10-letni chłopcy są w stanie utrzymać intensywność swojej pracy powyżej 80% HRmax w relatywnie długim okresie czasu (około 4 minuty). Wprowadzane środki treningowe to gry, zabawy i trening piłkarski o wysokiej intensywności. Nie wprowadzano żadnych środków biegowych wyizolowanych.
Zawodnicy zostali podzieleni na dwie grupy. Jedna grupa 2 razy w tygodniu brała udział w treningach o wysokiej intensywności (10 osób – średnia wieku 10,6 lat), a grupa kontrolna trenowała normalnie jak wcześniej (6osób – średnia wieku 10,8 lat). Oprócz dwóch treningów o wysokiej intensywności, grupa testowana miała również jeden trening piłkarski oraz dodatkowe zajęcia sportowe w szkole. Zajęcia o wysokiej intensywności, były zaprogramowana w taki sposób, aby zawodnicy przez całe 60 minut pracowali interwałowo na wysokiej intensywności.
Wyniki:
Jak widać na załączonych rezultatach grupa, która została poddana cięższym treningom poprawiła swoje rezultaty jeśli chodzi o wartości absolutne (ml/min), jak i relatywne (ml/kg/min). Grupa kontrolna niestety nie zanotowała progresu.
W trakcie treningu monitorowano intensywność pracy zawodników za pomocą pulsometrów. Ponad 50% czasu z godzinnego treningu udawało się spędzić powyżej 80% HRmax. Średnio przez ponad 19 minut zawodnicy pracowali powyżej 90% HRmax i 4,5 minuty powyżej 95% HRmax.
Aby lepiej zobrazować intensywność wykonywanej pracy – W pierwszej tabeli podane jest średnie tętno maksymalne, które wynosi u zawodników 205 ud/min. 90% z tej wartości to 184,5 ud/min. Zawodnicy spędzali w trakcie godzinnego treningu prawie 20 minut powyżej 184,5 uderzeń serca na minutę.
W trakcie badania sprawdzano również, czy dzieci są w stanie utrzymywać intensywność swojej pracy powyżej 80% HRmax przez dłuższy czas. Według rezultatów z badania jeden z uczestników utrzymał średnią intensywność swojej pracy przez 4 minuty powyżej 95% HRmax. Tak więc – mogą.
Podsumowując – badanie wykazało, że jesteśmy w stanie rozwijać wytrzymałość dzieci poprzez trening o bardzo wysokiej intensywności. Bardzo ważną sprawą jest, aby nie przesadzić w żadną ze stron i zachować w tym wszystkim umiar. W momencie kiedy kilka razy w tygodniu będziemy cisnąć młodych zawodników do maksymalnego wysiłku, mogą się oni do niego nie zaadaptować i przyniesie to odwrotne rezultaty. Z drugiej strony, jeśli będziemy na każdym treningu bawić się z dziećmi, nie dając im żadnych wyzwań i mocnych bodźców treningowych, najprościej w świecie – nie zrobią postępu.
Źródło:
REIN JENSEN BRØGGER, GUNNAR MATHISEN, SVEIN ARNE PETTERSEN Effect of high intensity activity on children’s aerobic power, Journal of Physical Education and Sport ® (JPES), 13(4), Art 80, pp.511 – 516, 2013
